Ποσες και ποσες φορες δεν χρησιμοποιουμε φρασεις οπως "θα μυρισω τα νυχια μου", "καρφι δεν του καιγεται" και πολλες αλλες, για να περιγραψουμε μια κατασταση δικη μας ή καποιου αλλου.
Παρακατω θα εξηγησουμε πως προηλθαν και που εχουν τις ριζες τους καποιες απο τις πιο γνωστες φρασεις.
"καρφι δεν του καιγεται" η φραση αυτη χρησιμοποιειται για να δειξει την αδιαφορια, την αναισθησια και την απαθεια καποιου. Εχει τις ριζες στο Μυστρα κατα την περιοδο της πολιορκιας του Βυζαντιου απο τους Τουρκους. Κατα την περιοδο των Παλαιολογων οριστηκε τοποτηρητης του Μυστρα ενας ταχυδακτυλουργος, ο Δημητριος Παντεχνης, ενα απο τα αγαπημενα κολπα του οποιου ηταν η εξαφανιση νομισματων και κοσμηματων κατηγοροντας καποιους οτι τα εκλεβαν. Γρηγορα ομως αποκαλυφθηκε οτι ηταν απατεωνας και ο λαος του Μυστρα εξαγριωθηκε ζητωντας την παραδειγματικη τιμωρια του. Αποφασιστηκε λοιπον να σημαδεψουν το προσωπο του με ενα πυρακτωμενο καρφι, οταν ομως ακουμπησε το καρφι στο προσωπο του αμεσως εσβησε, το πληθος τρομαγμενο αναφωνισε: "το καρφι δεν του καιγεται". Απο τοτε εμεινε η φραση που χρησιμοποιουμε στην καθημερινοτητα μας για να δηλωσουμε την απαθεια καποιου σε ενα σημαντικο γεγονος.
"του μπηκαν ψυλλοι στ αυτια" η φραση αυτη χρησιμοποιειται για καποιον που εχει υποψιες για κατι και αυτη οπως και η παραπανω εχει τις ριζες στο Βυζαντιο.
Εκεινο που εξοργιζε περισσοτερο τον αυτοκρατορα Ιουλιανο ηταν το να συλληφθει καποιος στο να κρυφακουει, ειτε με σκοπο την κατασκοπεια, ειτε για απλο κουτσομπολιο. Εφτασε δε στο σημειο να θεσπισει νεο νομο οπου τμωρουσε τους ωτακουστες με θανατο. Η αποφαση ομως απορριφθηκε απο την Συγκλητο η οποια μαλιστα αλλαξε και το νομο που προυπηρχε, οπου τιμωρουσε τους ωτακουστες σε τιμωρια που προεβλεπε να ριχνουν καυτο λαδι στο αυτι τους, με νεοτερη η οποια παροτι φανταζε αστεια ηταν πολυ πιο επιπονη και προεβλεπε να βαζουν μεσα στα αυτια αυτου που κρυφακουγε, ψυλλους, με αποτελεσμα να φτανει τους τιμωρημενους στα ορια της τρελας.
Δεν ειναι γνωστο πως αλλαξε η χρηση της φρασης απο τοτε μεχρι σημερα.
"του ψησε το ψαρι στα χειλη" κατα τα βυζαντινα χρονια η τηρηση των θρησκευτικων παραδοσεων ηταν πολυ αυστηρη και δεν ηταν λιγα τα περιστατικα θρησκευτικης βιας. Η νηστεια δε ηταν δεδομενη για ολους, ο λαος ετρωγε λαχανικα, οσπρια και θαλασσινα, ενω κατα την διαρκεια αυτης η πεινα θεριζε τους μοναχους, των οποιων η αντοχη δοκιμαζοταν. ενας μοναχος ονοματι Μεθοδιος συνεληφθη να μην νυστευει και η τιμωρια του ηταν να του γεμισουν το στομα με καρβουνα και πανω σ αυτα να ψησουν ψαρια. Ο μοναχος πεθανε απο τα εγκαυματα και μ αυτην την ιστορια εμεινε γνωστη η φραση.
"δεν μυρισα τα νυχια μου" ή "θα μυρισω τα νυχια μου" χρησιμοποιειται οταν καποιος δεν ξερει την απαντηση σε κατι που τον ρωτουν. Στην αρχαιοτητα, κατα την διαρκεια των αγωνων, πολλοι ηταν αυτοι που στοιχηματιζαν για τους νικητες. Ορισμενοι ηθελαν μια δευτερη γνωμη και απευθυνονταν στα μαντεια, οι ιερεις εφερναν τα δαχτυλα τους στην μυτη τους αφου πρωτα τα ειχαν βουτηξει σε ενα υγρο με βαση το δαφνελαιο και με τον τροπο αυτο επεφταν σε ενα ειδος υπνωσης. Η κινηση αυτη εδινε την εντυπωση στους επισκεπτες οτι οι ιερεις μυριχαν τα νυχια τους.
"αυγα σου καθαριζουν" χρησιμοποιειται οταν καποιος γελαει πολυ και χωρις λογο,πηγαζει απο τα Ρωμαϊκα χρονια. Στις 15 Μαϊου καθε χρονο διοργανωνονταν γιορτες προς τιμη της Αφροδιτης και του Διονυσου, λεγεται οτι στις γιορτες αυτες επερναν μερος ολοι ανεξαρτητως κοινωνικης ταξης, κατα την διαρκεια του γλεντιου οι συμμετεχοντες πετουσαν αυγα ο ενας στον αλλο. Ο αυγοπολεμος διαρκουσε μια ολοκληρη μερα και ηταν τοσο διασκεδαστικος που χαριζε γελιο σε οσους ειχαν λαβει μερος για βδομαδες. Ηταν δε η αγαπημενη γιορτη του αυτοκρατορα Νερων, ο οποιος την γιορταζε οχι μια φορα το χρονο αλλα οποτε ηθελε.
(απο την σελιδα www.mixanitouxronou.gr)
Παρακατω θα εξηγησουμε πως προηλθαν και που εχουν τις ριζες τους καποιες απο τις πιο γνωστες φρασεις.
"καρφι δεν του καιγεται" η φραση αυτη χρησιμοποιειται για να δειξει την αδιαφορια, την αναισθησια και την απαθεια καποιου. Εχει τις ριζες στο Μυστρα κατα την περιοδο της πολιορκιας του Βυζαντιου απο τους Τουρκους. Κατα την περιοδο των Παλαιολογων οριστηκε τοποτηρητης του Μυστρα ενας ταχυδακτυλουργος, ο Δημητριος Παντεχνης, ενα απο τα αγαπημενα κολπα του οποιου ηταν η εξαφανιση νομισματων και κοσμηματων κατηγοροντας καποιους οτι τα εκλεβαν. Γρηγορα ομως αποκαλυφθηκε οτι ηταν απατεωνας και ο λαος του Μυστρα εξαγριωθηκε ζητωντας την παραδειγματικη τιμωρια του. Αποφασιστηκε λοιπον να σημαδεψουν το προσωπο του με ενα πυρακτωμενο καρφι, οταν ομως ακουμπησε το καρφι στο προσωπο του αμεσως εσβησε, το πληθος τρομαγμενο αναφωνισε: "το καρφι δεν του καιγεται". Απο τοτε εμεινε η φραση που χρησιμοποιουμε στην καθημερινοτητα μας για να δηλωσουμε την απαθεια καποιου σε ενα σημαντικο γεγονος.
"του μπηκαν ψυλλοι στ αυτια" η φραση αυτη χρησιμοποιειται για καποιον που εχει υποψιες για κατι και αυτη οπως και η παραπανω εχει τις ριζες στο Βυζαντιο.
Εκεινο που εξοργιζε περισσοτερο τον αυτοκρατορα Ιουλιανο ηταν το να συλληφθει καποιος στο να κρυφακουει, ειτε με σκοπο την κατασκοπεια, ειτε για απλο κουτσομπολιο. Εφτασε δε στο σημειο να θεσπισει νεο νομο οπου τμωρουσε τους ωτακουστες με θανατο. Η αποφαση ομως απορριφθηκε απο την Συγκλητο η οποια μαλιστα αλλαξε και το νομο που προυπηρχε, οπου τιμωρουσε τους ωτακουστες σε τιμωρια που προεβλεπε να ριχνουν καυτο λαδι στο αυτι τους, με νεοτερη η οποια παροτι φανταζε αστεια ηταν πολυ πιο επιπονη και προεβλεπε να βαζουν μεσα στα αυτια αυτου που κρυφακουγε, ψυλλους, με αποτελεσμα να φτανει τους τιμωρημενους στα ορια της τρελας.
Δεν ειναι γνωστο πως αλλαξε η χρηση της φρασης απο τοτε μεχρι σημερα.
"του ψησε το ψαρι στα χειλη" κατα τα βυζαντινα χρονια η τηρηση των θρησκευτικων παραδοσεων ηταν πολυ αυστηρη και δεν ηταν λιγα τα περιστατικα θρησκευτικης βιας. Η νηστεια δε ηταν δεδομενη για ολους, ο λαος ετρωγε λαχανικα, οσπρια και θαλασσινα, ενω κατα την διαρκεια αυτης η πεινα θεριζε τους μοναχους, των οποιων η αντοχη δοκιμαζοταν. ενας μοναχος ονοματι Μεθοδιος συνεληφθη να μην νυστευει και η τιμωρια του ηταν να του γεμισουν το στομα με καρβουνα και πανω σ αυτα να ψησουν ψαρια. Ο μοναχος πεθανε απο τα εγκαυματα και μ αυτην την ιστορια εμεινε γνωστη η φραση.
"δεν μυρισα τα νυχια μου" ή "θα μυρισω τα νυχια μου" χρησιμοποιειται οταν καποιος δεν ξερει την απαντηση σε κατι που τον ρωτουν. Στην αρχαιοτητα, κατα την διαρκεια των αγωνων, πολλοι ηταν αυτοι που στοιχηματιζαν για τους νικητες. Ορισμενοι ηθελαν μια δευτερη γνωμη και απευθυνονταν στα μαντεια, οι ιερεις εφερναν τα δαχτυλα τους στην μυτη τους αφου πρωτα τα ειχαν βουτηξει σε ενα υγρο με βαση το δαφνελαιο και με τον τροπο αυτο επεφταν σε ενα ειδος υπνωσης. Η κινηση αυτη εδινε την εντυπωση στους επισκεπτες οτι οι ιερεις μυριχαν τα νυχια τους.
"αυγα σου καθαριζουν" χρησιμοποιειται οταν καποιος γελαει πολυ και χωρις λογο,πηγαζει απο τα Ρωμαϊκα χρονια. Στις 15 Μαϊου καθε χρονο διοργανωνονταν γιορτες προς τιμη της Αφροδιτης και του Διονυσου, λεγεται οτι στις γιορτες αυτες επερναν μερος ολοι ανεξαρτητως κοινωνικης ταξης, κατα την διαρκεια του γλεντιου οι συμμετεχοντες πετουσαν αυγα ο ενας στον αλλο. Ο αυγοπολεμος διαρκουσε μια ολοκληρη μερα και ηταν τοσο διασκεδαστικος που χαριζε γελιο σε οσους ειχαν λαβει μερος για βδομαδες. Ηταν δε η αγαπημενη γιορτη του αυτοκρατορα Νερων, ο οποιος την γιορταζε οχι μια φορα το χρονο αλλα οποτε ηθελε.
(απο την σελιδα www.mixanitouxronou.gr)
